استرابیسم غیر واقعی چیست ؟
امروز در کلینیک چشم پزشکی هما به این موضوع که استرابیسم غیر واقعی چیست ؟ پرداخته ایم لطفا با تا انتهای مقاله همراه باشید.هنگامی که چشم ها واقعاً منحرف نباشند ولی منحرف به نظر بیایند استرابیسم کاذب یا غیر واقعی نامیده می شود . چشم های یک نوزاد ممکن است گاهی به درون یا بیرون منحرف شوند اما این انحراف متغییردر چند ماه اول زندگی نوزاد طبیعی است .هنگامی که کودک در حدود چهارماهگی شروع به تمرکز بر روی اشیای محیطی می کند ، چشم ها باید در اغلب یا تمام مواقع هم راستا باشند .
در اغلب موارد انحراف کاذب ، بچه دارای بینی پهن و مسطح و یا چین پوستی در گوشه داخلی پلک هاست که باعث می گردد که چشم ، لوچ به نظر آید .استرابیسم کاذبی که ناشی از ظاهر چهره نوزاد است ، با بزرگ شدن نوزاد بهبود می یابد این بهبود ناشی از باریک شدن پل بینی ، از بین رفتن چروک های پوستی پلک و گشادترشدن چشم ها می باشد .
والدین به طور طبیعی به رشد بینایی کودک خود اهمیت می دهند به ویژه هنگامی که متوجه شوند که چشم کودک آن ها در ظاهر لوچ است .
در برخی موارد ممکن است تشخیص استرابیسم واقعی ، مشکل به نظر برسد چشم ممکن است به طور متناوب منحرف شود یا انحراف کمی داشته باشد . در این گونه موارد ممکن است برای تشخیص به بیش از یک معاینه نیاز باشد . استرابیسم کاذب ممکن است به مرورزمان با بزرگ شدن کودک بهبود یابد اما استرابیسم واقعی معمولاً بدتر می شود .
چگونه می توان استرابیسم واقعی را از استرابیسم غیر واقعی تشخیص داد ؟
چشم پزشک معمولاً می تواند استرابیسم واقعی را از استرابیسم غیر واقعی تمیز دهد .برای تفکیک استرابیسم حقیقی و کاذب ، چشم پزشک با روشن کردن چراغ قوه در مقابل چشم ها انعکاسی از نور را که بر روی سطح مردمک ایجاد می گردد ، مشاهده می کند .زمانی که فرد به نور نگاه می کند اگر چشم ها هم راستا باشند ، انعکاس نور در هر دو چشم ، در نقاط همسان خواهند بود .اما اگر فرد مبتلا به استرابیسم باشد و چشم ها هم راستا نباشند ، انعکاس نور در هر دو چشم در دو نقطه متفاوت خواهد بود . از آنجا که پهنی پل بینی یا چین های پوست پلک ،روی نور تاثیری ندارند ، انعکاس نور در فرد مبتلا به استرابیسم کاذب طبیعی است .والدین ممکن است در ابتدا متوجه انعکاس غیر طبیعی نور در چشم ها در عکس های گرفته شده از کودک شوند .روش دیگر تفکیک این دو نوع استرابیسم با پوشش متفاوت دو چشم است که در صورت انحراف کاذب هیچ حرکتی جهت نگاه کردن مشاهده نمیشود ولی در انحراف حقیقی حرکت جبرانی جهت نگاه کردن مجدد مشاهده می شود .
اهداف درمان استرابیسم چیست ؟
اهداف درمان استرابیسم عبارتند از :
1- پیشرفت بینایی خوب در هر دو چشم .
2- بهبود انحراف سر و صورت .
3- تصحیح شرایط از نظر زیبایی .
درمان استرابیسم به منظور نگه داری بینایی ، هم راستا شدن چشم ها و بازگرداندن دید دو چشمی است . چشم پزشک پس از یک معاینه کامل چشمی می تواند درمان مناسب را توصیه نماید .
درمان استرابیسم در کودکان
درمان استرابیسم در کودکان شامل تجویز عینک و یا جراحی است . جراحی استرابیسم به منظور اصلاح عضلات چشمی نا متعادل صورت می گیرد اما جراحی برای رفع عیوبی که سبب استرابیسم شده اند نیز ممکن است لازم باشد ، مانند جراحی آب مروارید .در درمان استرابیسم غالباً بستن چشم قویتر برای بهبود چشم تنبل لازم است . البته نوع درمان بستگی به نوع انحراف دارد که به موارد شایع آن اشاره می گردد :
- ایزوتراپی :
انحراف چشم به داخل است که شایع ترین استرابیسم در کودکان به حساب می آید . بچه های مبتلا به ایزوتروپی نمی توانند از هر دو چشم خود به طور هم زمان استفاده نمایند .
جراحی زود هنگام در بیشتر موارد می تواند چشم ها را هم راستا کند .
به هنگام جراحی ایزوتروپی ، میزان قدرت عضلات داخلی قوی ممکن است از جدار چشم جدا شوند و عقب تر روی چشم بخیه گردند . این عمل باعث تضعیف قدرت آنها می شود و ضمن اصلاح انحراف حرکت چشم در جهت خارج را ممکن می نماید .
گاهی نیز کوتاه کردن طول عضلات خارجی باعث تقویت کشش آن ها می گردد و این عمل ضمن اصلاح انحراف ، حرکت چشم در جهت خارج را میسر می نماید . - ایزوتروپی تطابقی :
ایزوتروپی تطابقی ، شکل شایعی از ایزوتروپی است که در کودکان دچار عیب انکساری از نوع دوربینی که جهت اصلاح آن مجبورند از قدرت تطابق استفاده کنند .
عمل تطابقی در چشم ها به داخل ایجاد می شود .
استفاده از عینک از تلاش برای تطابق می کاهد و می تواند انحراف چشم را بر طرف سازد . گاهی این انحراف در نزدیک بیشتر از دور است و به ناچار برای انجام کارهای نزدیک ، عینک های دو کانونه هم مورد نیاز می باشد .
در برخی موارد می توان از قطره های چشمی میرتیک ( تنگ کننده مردمک ) یا از لنز های ویژه ای به نام منشور نیز برای رفع انحراف در این کودکان استفاده نمود . - اگزوتروپی :
اگزوتروپی یا انحراف چشم به خارج ، نوع دیگر استرابیسم می باشد . این حالت در اغلب موارد هنگامی رخ می دهد که کودک روی اشیای دور تمرکز نماید .
اگزوتروپی ممکن است به صورت گهگاهی رخ دهد به ویژه هنگامی که کودک در حال رویا و یا خسته و یا بیمار باشد . والدین غالباً متوجه می شوند که کودک یکی از چشم هایش رادر نور آفتاب نیمه بسته نگاه می دارد .
اگرچه استفاده از عینک ، تمرینات چشمی یا منشور ممکن است از انحراف چشم به خارج در برخی از کودکان بکاهد یا در کنترل آن کمک نماید اما در اغلب موارد جراحی لازم خواهد بود .برای جراحی در این موارد معمولاً عضلات خارجی از جدار چشم جدا می شوند و عقب تر روی چشم بخیه می شوند . گاهی نیز عضلات داخلی کوتاه می گردند که این اعمال ضمن اصلاح انحراف ، حرک چشم در جهت داخل را نیز ممکن می نمایند .
درمان استرابیسم در بزرگسالان
تعبیر نادرست شایعی وجود دارد مبنی بر این که درمان استرابیسم در بزرگسالان مشکل و یا غیر ممکن است .در واقع بزرگسالان مبتلا به استرابیسم ، چندین انتخاب درمانی دارند ، از جمله تمرینات چشمی عینک های منشوری ، تزریق سم بوتولینیوم و جراحی عضلات چشمی با یا بدون بخیه های قابل تنظیم .
- تمرینات چشمی : ممکن است تمرینات عضلات چشمی در درمان مشکلات ویژه ای همچون عدم کفایت همگرایی ، مفید باشند . در این حالت ، چشم ها برای انجام مطالعه و یا کارهای نزدیک به خوبی عمل نمی کنند که با کمک تمرینات چشمی شرایط بهتری حاصل می شود .
- عینک های منشوری : بهترین راه اصلاح انحرافات جزیی در مواردی که بیمار دوبینی دارد ، استفاده از عینک های منشوری است . با استفاده از منشور تصاویر بر هم منطبق می گردند و بدین ترتیب ناهمسویی چشم ها جبران می گردد و دوبینی کاهش می یابد .
- تزریق سم بوتولینیوم : سم بوتولینیوم دارویی است که در شرایط ویژه ای برای درمان استرابیسم به کار می رود .
برای کاهش موقت فعالیت عضلات چشم میتوان بوتوکس را به درون این عضلات تزریق نمود . بدین ترتیب عضله مخالف سعی می کند چشم را از انحراف دور نگاه دارد .
آثار دارو پس گذشت چند ماه از بین می رود و ممکن است به تزریق مجدد دارو نیاز گردد ، اما در برخی
موارد هم ممکن است انحراف به طور دائم اصلاح گردد . البته در بعضی از بیماران ، تاثیر آن به خوبی تاثیر جراحی نمی باشد . این روش در برخی موارد به ویژه در افراد مبتلا به فلج عصبی و استرابیسم های باقی مانده از جراحی قلبی بیمار موثر واقع می شود .
جراحی عضلات چشمی با بدون بخیه های قابل تنظیم
در جراحی عضلات چشمی بدون بخیه های دایم زده می شوند . در جراحی عضلات چشمی با بخیه های قابل تنظیم ، عمل در دو مرحله انجام می گیرد . در مرحله اول یک یا چند عضله با بخیه های قابل تنظیم ، جابه جا می شود . مرحله دوم معمولاً در 6-24 ساعت بعد و با استفاده از قطره های بی حسکننده انجام می گیرد . چنانچه تنظیم مجدد بیشتری لازم باشد ، زدن بخیه های فوق باعث تنظیم عضلات می شود .
این روش نیازمند همکاری بیمار می باشد و ممکن است برای هر فردی مناسب نباشد .
جراحی استرابیسم چگونه انجام می شود ؟
کره چشم در تمام انواع جراحی های استرابیسم ، هرگز از حفره حدقه خود خارج نمی شود . چشم پزشک ، برش کوچکی در بافت پوشاننده چشم ( ملتحمه ) ایجاد می کند و به عضلات چشمی دسترسی پیدا می کند . طی جراحی استرابیسم عضلات ویژه ای جابه جا می گردند که بستگی به نوع انحراف چشم دارد . طی جراحی برش عرضی عضله و جایگزینی مجددآن در ناحیه عقب تر سبب تضعیف اثر عضله می شود و کوتاه کردن عضله و جایگزینی در همان محل سبب تقویت عضله می شود .
برای جراحی استرابیسم در اطفال ، بی هوشی عمومی ضروری است . بی حسی موضعی برای بزرگسالان امکان پذیر است . در این شیوه بیمار هوشیار است و جراحی با تزریق بی حس کننده موضعی یا ریختن قطره بی حس کننده موضعی انجام می پذیرد ، البته برای انجام این جراحی به روش موضعی همکاری بسیار خوب بیمار در حین عمل ضروری است .مدت زمان لازم برای بهبود پس از جراحی ، کوتاه است به نحوی که بیماران معمولاً پس از چند روز می توانند فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرند .بیماران معمولاً چند روز پس از جراحی استرابیسم می توانند فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرند .
ممکن است پس از جراحی به استفاده از عینک ، منشور یا داروهای خاصی نیاز باشد . در بعضی از موارد برای اصلاح کامل انحراف چشم ممکن است در مراحل بعدی به جراحی های دیگری نیاز گردد . گاهی از جراحی استرابیسم جهت اصلاح اشکالات عمده موجود مانند انحراف چشم یا انحراف سر استفاده می شود ولی اشکالات کم اهمیت تر مثل محدودیت حرکات چشم ها به ناچار نادیده گرفته می شود .
برای کودکان دارای استرابیسم ثابت ، انجام جراحی زود هنگام ، بهترین فرصت را برای فعالیت هماهنگ هر دو چشم فراهم می نماید . به طور کلی انجام عمل جراحی برای کودکان زیر سن دبستان آسان تر است.
پس از جراحی استرابیسم ممکن است استفاده از عینک منشور یا داروهای خاصی لازم باشد .
عوارض جراحی استرابیسم :
خطرات جراحی استرابیسم بسیار کم هستند و جراحی استرابیسم معمولاً بی خطر است .اما مانند همه جراحی های دیگر ، مشکلات احتمالی وجود دارند . این مشکلات ممکن است شامل واکنش نامطلوب نسبت به بی هوشی ، عفونت ، خونریزی ، جوشگاه ( اسکار ) زیاد ، دوبینی ، کاهش بینایی و عدم تصحیح کامل انحراف باشند .خطرات جراحی استرابیسم بسیار کم هستند .