اثرات فشار خون و سیگار بر روی چشم
قلب خون را به داخل شریان ها پمپ می کند تا با کمک آنها ، خون به همه نقاط بدن برسد . فشار خون نیرویی است که از طرف خون به دیواره رگ ها وارد می شود .
افزایش فشار خون ( هاپیرتنشن ) باعث می شود قلب زیر فشار بیشتری کارکرده و جداره رگ ها سخت تر شوند ( آترواسکلروز ) . این آسیب ها در نهایت به نارسایی قلبی و اختلال عملکرد اعضاء مختلف بدن منتهی می گردد .
افزایش فشار خون ، بیماری شایعی بوده و حدود هفتاد میلیون نفر را در آمریکا و بیش از یک میلیارد نفر در جهان به آن مبتلا هستند .
بر اساس بررسی های انجام شده بیش از 20 %ایرانیان گرفتار فشار خون بالا می باشند . فشار خون باعث بروز عوارض جدی از جمله بیماری های قلبی و سکته مغزی می شود .
حدود 46 میلیون یا 6/22 درصد بالغین بالای 18 سال در آمریکا سیگار می کشند . این میزان در ایران 22 %برای آقایان و 17 % برای خانم ها گزارش شده و بر اساس بررسی ها رو به افزایش است .
استعمال سیگار باعث افزایش میزان سرطان ، بیماری های انسدادی ریه ، بیماری های قلبی و عروقی و سکته مغزی می شود .
طبق تعریف ، فشار خون طبیعی برابر یا کمتر از 80/120 میلی متر جیوه است . ( عدد بالا فشار سیستولیک و عدد پایین فشار دیاستولیک را نشان می دهد ) .
فشار سیستولیک 120 تا 139 یا فشار دیاستولیک 80 تا 89 میلی متر جیوه ، مرحله قبل از فشار خون بوده و مقادیر بیشتر در گروه فشار خون بالا طبقه بندی می شوند .
آیا فشار خون بالا و مصرف سیگار تاثیری بر بینایی دارد ؟
فشار خون بالا و استعمال سیگار عوامل خطر برای بروز انواع مختلفی از بیماری های چشمی بوده و می توانند باعث کوری شوند .
این بیماری عبارتند از :
بیماری های انسدادی عروق شبکیه ، نروپاتی ایسکمیک عصب بینایی ، رتینوپاتی دیابتی و دژنراسیون سنی ماکولا .
این موارد در خانم های حامله و کسانی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند بیشتر دیده می شوند .
فشار خون بالا با ایجاد آسیب هایی در جدار عروق باعث تشکیل پلاک های چربی و تجمع سلول های خونی در نواحی صدمه دیده شده و در نهایت باعث انسداد عروق می گردد .
کشیدن سیگار نیز با افزایش غلظت خون می تواند شانس انسداد عروق را افزایش دهد . بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید سالانه توسط چشم پزشک معاینه شوند چشم پزشک بر اساس یافته های معاینه ( باریک شدن عروق خونی شبکیه ، خونریزی داخل شبکیه و رسوب پروتئین و چربی داخل لایه های آن و تغییرات سر عصب ) شدت آسیب ها را درجه بندی می نماید .
بر اساس تغییرات ایجاد شده فواصل زمانی معاینات بعدی تعیین می گردد .
انسداد عروق شبکیه چیست ؟
خون توسط شریان ها و وریدی های کوچک به شبکیه وارد و از آن تخلیه می شود . این عروق ممکن است در اثر تجمع موادی در جدار آنها و یا در اثر افزایش غلظت خون و یا ترکیبی از این دو دچار انسداد شوند .
انسداد شرائین شبکیه باعث کاهش سریع دیده شده و مانند یک پرده ، بخشی یا همه میدان دید را می پوشاند . گاهی این کاهش دید کوتاه مدت بوده و در کمتر از 5 دقیقه از بین می رود .
انسداد شرائین شبکیه همانند انسداد عروق در قلب و مغز باعث قطع جریان خون می شوند .
وقتی که خون به شبکیه نرسد و یا میزان آن کاهش یابد تغذیه سلول های شبکیه مختل شده و مرگ سلولی ایجاد می شود .
تخریب سلول های شبکیه ظرف چند ساعت کامل شده و کاهش دید دائمی رخ می دهد . در موارد نادر ممکن است انسداد به سرعت بر طرف شده و دید بیمار به وضعیت قبلی برگردد هیچ درمان شناخته شده ای برای برقراری مجدد دید از دست رفته وجود ندارد .
انسداد وریدی های شبکیه
بر خلاف انسداد شریان باعث کاهش تدریجی دید می گردد . در این حالت خون و مایع به داخل شبکیه نشت کرده و بستر به میزان نشت باعث کاهش دید خفیف تا شدید می شود .
در بعضی موارد ممکن است چشم پزشک به کمک لیزر یا تزریق داروهای خاص به داخل چشم بتواند میزان مایع پس زده شده و تورم ناشی از آن را کاهش داده و تا حدی باعث بهبود دیده شود .
نروپاتی اپتیک ایسکمیک چیست ؟
عصب بینایی همانند سیستم تلفن ، سیگنال های تصویری تولید شده توسط شبکیه را به مغز منتقل می کند . استعمال سیگار و همچنین بسیاری از بیماری های از جمله فشار خون بالا و بیماری های التهابی ، باعث آسیب عروق تغذیه کننده عصب بینایی شده و خونرسانی آن را مختل می نماید .
وقتی که عصب بینایی به دلیل کاهش خونرسانی دچار صدمه شود نروپاتی اپتیک ایسکمیک ایجاد می گردد .در این موارد دید بیمار کاهش یافته و معمولاً این کاهش دید دائمی است . با توجه به اینکه فشار بالا و استعمال سیگار سبب انسداد عروق شبکیه می شود ، کنترل فشار خون و ترک سیگار قویاً توصیه می گردد .