ناخنک چشم چیست؟

ناخنک چشم چیست؟

ناخنک چشم ( Pterygium  ) یک بافت برجسته ، صورتی رنگ و مثلثی شکل است که بر روی قرینه رشد می کند.ناخنک معمولاً بصورت ضایعه ای گوشتی در بخش داخلی ملتحمه چشم نمایان می شود.ناخنک چشم تا قبل از تهاجم و ورود به گوشه قرینه ، پنیکولا نامیده می شود در واقع  ناخنک ، فرآیند غیرطبیعی درملتحمه (غشای پوشاننده سفیدی چشم) است که بر روی قرینه رشد می کند.رشد بعضی از ناخنک ها بسیار کند و تا آخر عمر ادامه می یابد.

بعضی از انواع ناخنک چشم نیز، پس از اینکه به اندازه خاصی رسیدند، فرآیند رشد در آ نها متوقف می شود.معمولاً به ندرت ، ناخنک  آنقدری رشد می کند که جلوی مردمک را بپوشاند و مانع دید کامل آن چشم شود.ناخنک چشم ، یکی از شایع ترین عارضه های چشمی پس از کاتاراکت (آب مروارید) است که باعث مراجعه بیماران به مراکز چشم پزشکی می شود.

ناخنک در شروع پیدایش درچشم ، به شکل یک بافت سفید رنگ در ملتحمه دیده می شود که به مرور زمان به سوی قرینه رشد خواهد کرد  و وجود رگ های خونی زیاد باعث مشاهده ناخنک به رنگ صورتی یا قرمز می‌شود. ناخنک چشم در مناطق و شهرهای آفتاب خیز و دارای آب و هوای گرم وخشک شایع تر است و افرادی که در فضا و محیط های باز و غیر مسقف کار می‌کنند بیشتر به ناخنک چشم مبتلا می‌شوند.شیوع ناخنک چشم در سن 20 تا40 سالگی بیشتر است .

علت اصلی بروز ناخنک چشم تاکنون مشخص نشده است اما تحقیقات نشان داده است که اشعه فرابنفش خورشید می تواند در ایجاد آن نقش بسزایی داشته باشد .نتایج برخی از تحقیقات نیز از تاثیر گرد و غبار و آلودگی ها در ایجاد ناخنک چشم حکایت دارند . یکی دیگر از دلایل پیدایش ناخنک درچشم ها، عوامل ژنتیکی می تواند باشد. میزان شیوع ناخنک درآقایان تقریباً دو برابر خانم ها است که شاید علت آن اشتغال به کار درصد بیشتری از آقایان در فضاهای باز نسبت به خانم هاست .
در بین مشاغل، ماهیگیران،کشاورزان و دامداران که عمده فعالیت آنها در معرض آفتاب است بیشتر به ناخنک چشم مبتلا می شوند.شیوع ناخنک در تابستان از سایر فصول بیشتر است زیرا شدت تابش نور خورشید در تابستان از سایر فصول بیشتر و مستقیم تر است.

علایم و نشانه های ناخنک چشم :

ناخنک چشم ممکن است در مراحل اولیه ، بسیار کوچک ، کم خون و بدون علامت باشد و احساس سوزش و خارش را در شخص ایجاد نکند .اما ناخنک در بعضی از افراد ، دارای رشد سریع، بزرگ ، پرخون و دارای رگ های خونی بسیار زیاد است که باعث تحریک چشم وسوزش و قرمزی چشم می شود.ناخنک در مراحل حاد می تواند با ایجاد یک ضایعه عروقی بزرگ ، قرینه چشم را مورد تهاجم قرار داده و باعث تاری دید می شود. ناخنک های بسیار بزرگ می توانند با تغییری که در انحنای قرینه می دهند و یا با مسدود کردن محور بینایی، منجر به کاهش دید چشم های بیمار شوند.افرادی که از لنزهای تماسی طبی یا رنگی استفاده می کنند در صورت ابتلا به ناخنک چشم ، مشکلات بیشتری خواهند داشت.

درمان ناخنک چشم :

اگر ناخنک کوچک باشد و مشکلی برای بینایی فرد مبتلا ایجاد نکند نیاز به درمان نخواهد داشت.معمولاً در مراحل اولیه از قطره ها و اشک مصنوعی،  پمادهای ضد التهاب و قطره های استروئیدی جهت کاهش التهاب چشم درگیر  ناخنک استفاده می کنند.

معمولاً وجود ناخنک در چشم ، مانع از پخش مناسب و متعادل لایه ی اشک درچشم می شود و خشکی چشم را به دنبال خواهد داشت به همین دلیل از قطره های اشک مصنوعی برای رفع خشکی چشم این بیماران استفاده می شود.استفاده از کلاه های لبه دار و عینک های آفتابی استاندارد که از رسیدن اشعه های فرابنفش آفتاب به چشم جلوگیری می کند سرعت رشد ناخنک در چشم بیمار را آهسته تر می کند.

اگر ناخنک  به حدی بزرگ شود که باعث اختلال در بینایی شود یا از نظر زیبایی ظاهری ، فرد را با مشکل مواجه کند می توان از طریق عمل جراحی اقدام به برداشت ناخنک چشم کرد.اما نکته ای که بسیار حایز اهمیت است احتمال عود مجدد ناخنک پس ازجراحی بالاست و احتمال این که ناخنک مجدداً برگردد و حتی بزرگتر از دفعه قبل باشد زیاد است. البته امروزه با استفاده از داروهایی مانند میتومایسن، با جلوگیری از رشد عروق خونی ، میزان احتمال عود ناخنک را کاهش می دهند.

ترکیب روش های جراحی و درمان با میتومایسن، احتمال عود مجدد ناخنکِ چشم را پس از جراحی به کمتر از 3 درصد کاهش داده است.

خطرات درمان خود سرانه ناخنک چشم:

متاسفانه مشاهده می شود که بسیاری از افراد با مشاهده ناخنک در چشم ها بصورت خود سرانه اقدام به خود درمانی کرده و از قطره های چشمی و ضد التهابی استفاده می کنند و این درحالی است که مصرف آنها بدون بررسی و تجویز چشم پزشک می تواند به رشد سریعتر ناخنک انجامیده و حتی درمان آن را غیر ممکن کند حتی ممکن است باعث ایجاد سایر اختلالات چشمی نیز در چشم بیمار شود  لذا توصیه می شود هرگز سلامت بینایی چشم های خود را با درمان های خود سرانه با خطر مواجه نکنید زیرا خود درمانی می تواند عوارض جبران ناپذیری به دنبال داشت.