لیزر شبکیه چیست؟ لیزر شبکیه معمولا با لیزر آرگون انجام میشود. این بدین منظور است که دستگاه لیزر شبکیه با گاز آرگون کار کرده و عموما به عنوان لیزر آرگون شناخته میشود. دستگاه لیزر یک دستگاه تولید کننده انرژی نورانی است که دارای شدت بالا و قابلیت تمرکز دقیق در یک نقطه می‌باشد و شرکت های سازنده این دستگاه ها، توانایی هدف گذاری دقیق شبکیه را فراهم نموده اند. به نحوی که در هنگام انجام لیزر سایر بافت های چشمی محفوظ باشند. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره لیزر شبکیه بیان کنیم، با ما همراه باشید.
نحوه کار لیزر شبکیه چگونه است؟
برای انجام لیزر شبکیه چشم ابتدا، چشم پزشک مردمک بیمار را بوسیله قطره های چشمی گشاد و بی حس می‌نماید و عدسی مخصوصی بر روی چشم قرار داده میشود. سپس پرتوهای لیزر بر روی سطح شبکیه تمرکز می‌یابد. در حین این عمل بیمار ممکن است جرقه های نورانی را احساس کند که در بعضی اوقات باعث سوزش در چشم بیمار میشود.
مزایای لیزر شبکیه چشم
لیزر شبکیه چشم شامل استفاده از لیزر برای ایجاد سوختگی‌های کوچک در شبکیه چشم است که می‌تواند به مسدود کردن رگ‌های خونی نشت‌کننده، کاهش تورم و جلوگیری از رشد رگ‌های خونی غیرطبیعی کمک کند. لیزر شبکیه چشم مزایای متعددی را برای بیماران مبتلا به انواع بیماری های شبکیه ارائه می‌دهد که عبارتند از:
درمان با لیزر شبکیه یک روش غیر تهاجمی است، به این معنی که نیازی به برش جراحی یا تکنیک های تهاجمی ندارد. این موضوع می‌تواند آن را برای بیمارانی که کاندید مناسبی برای جراحی نیستند یا ترجیح می‌دهند از روش های تهاجمی اجتناب کنند، گزینه جذاب تری باشد.
درمان لیزر شبکیه در درمان طیف وسیعی از بیماری های شبکیه از جمله رتینوپاتی دیابتی، انسداد ورید شبکیه و پارگی شبکیه ثابت شده است. با هدف قرار دادن مناطق خاصی از شبکیه چشم با لیزر، این درمان می‌تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر و حفظ بینایی کمک کند.
در حالی که درمان لیزر شبکیه ممکن است باعث ایجاد ناراحتی در طول عمل شود، معمولاً توسط بیماران به خوبی تحمل میشود. بی‌حسی موضعی اغلب برای بی‌حس کردن چشم استفاده میشود و بیماران ممکن است تنها ناراحتی خفیف یا احساس گرما را در طول درمان تجربه کنند.
درمان لیزر شبکیه به صورت سرپایی انجام میشود، به این معنی که بیماران می‌توانند در همان روز به خانه بروند. در مقایسه با درمان های تهاجمی تر مانند جراحی شبکیه، درمان با لیزر شبکیه خطر کمتری برای عوارض دارد. سوختگی های کوچک ایجاد شده توسط لیزر معمولاً به سرعت بهبود می‌یابند و خطر عفونت یا سایر عوارض جدی کمتر است.
یکی از مهمترین مزایای لیزر شبکیه، توانایی آن در حفظ بینایی در بیماران مبتلا به بیماری شبکیه است. با هدف قرار دادن مناطقی از شبکیه که در معرض آسیب بیشتر هستند، لیزر شبکیه می‌تواند به حفظ یا بهبود بینایی در دراز مدت کمک کند.
یکی از مهمترین مزایای لیزر شبکیه، توانایی آن در حفظ بینایی در بیماران مبتلا به بیماری شبکیه است. با هدف قرار دادن مناطقی از شبکیه که در معرض آسیب بیشتر هستند، لیزر شبکیه می‌تواند به حفظ یا بهبود بینایی در دراز مدت کمک کند.
کاربرد لیزر شبکیه در چه بیماری هایی است؟
لیزر شبکیه برای درمان بسیاری از انواع بیماری های چشم کاربرد دارد که در ادامه به بیان آن ها می‌پردازیم:
انسداد ورید شبکیه
مسدود شدن ورید شبکیه مخصوصاً در افراد دیابتی و دارای فشارخون یکی از کاربردهای لیزر شبکیه است. این وریدها (عروق ها) وظیفه خارج نمودن خون از شبکیه را بر عهده دارند. تاری دید محیطی و مرکزی بعلت تورم ایجاد شده در وریدهای مسدود شده موجب نشت کردن خون و مایع در شبکیه و یا حتی ایجاد عروق خونی جدیدی در شبکیه میشود که به کمک دستگاه لیزر تورم و یا عروق خونی جدید از بین می‌رود.
رتینوپاتی دیابتی
یکی از عوارض دیابت در اشخاص مبتلا به این بیماری، آسیب عروق شبکیه و نشت مایع از آنها و یا رشد عروق خونی غیر طبیعی در شبکیه است. این عروق خونی غیر طبیعی و جدید سعی بر جایگزینی عروق مسدود شده دارند. چون ساختار این عروق جدید طبیعی نیست لذا عملکرد آنها نیز مطلوب نیست و حتی خونریزی آنها ممکن است باعث نابینا شدن بیمار شود. چشم پزشکان به وسیله لیزر شبکیه سعی می‌کنند تا این عروق خونی جدید را از بین ببرند و منافذ نشت کننده خون را مسدود کنند و از نابینا شدن فرد جلوگیری کنند.
جداشدگی شبکیه و سوراخ شدن شبکیه
جداشدگی شبکیه همان جداشدن لایه های عصبی شبکیه از لایه رنگدانه دار شبکیه است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند کوری را بدنبال داشته باشد. سوراخ های شبکیه نیز به دلیل افزایش و یا آسیب های چشمی یا حتی بصورت ناخودآگاه ممکن است ایجاد شود. امروزه برای درمان جداشدگی شبکیه و سوراخ های شبکیه از لیزر شبکیه بهره می‌برند.
دژنرسانس وابسته به سن ماکولا
این بیماری یکی از شایع ترین علت های کوری در بین مردم دنیاست در طی این بیماری قسمت مرکزی شبکیه که ماکولا یا لکه زرد نام دارد از بین می‌رود. معمولاً بسیاری از بیماران به دلیل افزایش سن دچار این بیماری از نوع خشک آن (dry) می‌شوند که انجام لیزر در درمان تأثیری ندارد. اما در بیماری دژنرسانس مرطوب (wet) که منجر به تورم ماکولا میشود از لیزر جهت درمان استفاده میشود.
تومورهای چشمی
برای از بین بردن تومورهای خوش خیم چشمی که معمولاً باعث ورم شبکیه چشم می‌شوند از لیزر استفاده میشود.
انواع لیزر شبکیه
لیزر شبکیه انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:
PRP: لیزر PRP برای درمان افراد دیابتی همراه با رگ زایی استفاده میشود. در این روش با استفاده از لیزر در قسمت بزرگی از شبکیه، عروق غیر طبیعی و عوامل تولید کننده عروق جدید از بین می‌رود. لیزر PRP به خاطر دردی که در بیمار ایجاد میشود معمولاً چند نوبت انجام میشود هر چند لیزر PRP برای رفع رگ زایی بسیار مفید است اما ممکن است دید محیطی و دید در شب شخص را دچار اختلال کند و همچنین تورم شبکیه را دنبال داشته باشد اما به دلیل مبارزه با تولید عروق جدید استفاده از آن الزامی و اجتناب ناپذیر است.
لیزر Focat Grid: این لیزر برای درمان ورم شبکیه استفاده میشود. مهمترین علت از دست دادن بینایی در افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی تورم ناحیه ماکولا است. این لیزر بر قسمت های ضخیم شبکیه تابانده میشود البته غالباً باعث بهبود بینایی نمی‌شود و فقط منجر به حفظ بینایی باقی مانده شخص میشود.
مراقبت های بعد از لیزر شبکیه
لیزر شبکیه معمولا با لیزر آرگون انجام میشود. لیزر شبکیه در مطب یا بیمارستان قابل انجام می‌باشد. لیزر شبکیه بدون نیاز به تعویض لباس شخصی و پوشیدن گان ( پوشش اطاق عمل )بوده و بیمار چانه ی خود را در قسمتی از دستگاه لیزر که مشخص شده قرار می‌دهد .سطح چشم قبل از انجام لیزر با قطره بی حس میشود. به این نکته توجه داشته باشید که لیزر می‌تواند به صورت همزمان برای یک یا دو چشم انجام شود. در هنگام انجام لیزر احساس درد مختصر طبیعی بوده و درد ممکن است تا چند ساعت بعد از لیزر ادامه داشته باشد. به طور کلی هیچ اقدام خاص درمانی، دارویی بعد از لیزر شبکیه نیاز نبوده و در صورت داشتن درد خفیف می‌توانید مسکن خوراکی مانند استامینوفن مصرف کنید. با توجه به این که ممکن است بعد از لیزر، تاری دید موقت به مدت 15 الی 30 دقیقه داشته باشید بهتر است با یک همراه مراجعه کرده و با وسیله نقلیه شخصی خود نیز به مطب یا بیمارستان جهت لیزر مراجعه نکنید. به این نکته توجه داشته باشید که لیزر شبکیه در بسیاری از موارد نیاز به تکرار داشته و دوره های درمانی به صورت دو الی سه جلسه و به فاصله یک تا دو هفته می‌باشد.