بلاگ چشم پزشکی

آستیگماتیسم چشم چیست؟

homaeyeclinic by بیماری های چشم in ژانویه 11, 2023

آستیگماتیسم چشم یک مشکل شایع بینایی است که به دلیل خطا در شکل قرنیه ایجاد می‌شود. این عارضه مانند نزدیک بینی و دوربینی یکی از مشکلاتی است که افراد را مجبور به استفاده از عینک می کند. آستیگماتیسم علت مشخصی ندارد. برخی از افراد به صورت مادرزادی و برخی دیگر به صورت اکتسابی به آستیگماتیسم دچار می‌شوند.

آستیگمات چیست؟

آستیگمات بودن چشم به این معنی است که قرنیه، شکل نامنظمی دارد یا به عبارتی کره چشم کاملا گرد نیست. در شرایط ایده آل قرنیه شبیه یک توپ گرد است. بنابراین، نور وارد شده در چشم به صورت مساوی و منظم شکسته و دید واضحی را به وجود می آورد.

اما اگر قرنیه به اندازه کافی گرد نباشد و دارای انحنا باشد چه اتفاقی می افتد؟ در این صورت نور بیشتر از یک جهت خم می‌شود. این به معنای آن است که فقط بخشی از یک شئ در کانون شبکیه قرار می‌گیرد و سایر قسمت ها ممکن است مبهم و تار به نظر برسد.

آستیگماتیسم ممکن است با نزدیک بینی (myopia) یا دوربینی (hyperopia) همراه باشد. موارد گفته شده عیوب انکساری چشم به حساب می آید و به این خاطر است که تمامی عیوب ذکر شده با نحوه شکست یا انکسار نور مرتبط هستند. استفاده از عینک یا لنز مناسب و جراحی می‌تواند کمک خوبی برای درمان آستیگماتیسم باشد.

علائم آستیگمات چیست؟

• سر درد
• مشکل دید در شب
• دوربینی
• حساسیت و سوزش مداوم چشم

چه افرادی بیشتر در معرض آستیگماتیسم چشم قرار دارند؟

هم کودکان و هم بزرگسالان هر دو به یک میزان در معرض ابتلا به آستیگمات قرار دارند. با این وجود هر کدام از مواردی که در زیر بیان می شوند خطر ابتلا به دو بینی  و یا آستیگماتیسم را در فرد بیشتر خواهند کرد:

• فرد در خانواده خود آستیگماتیسم و یا سایر اختلالات چشمی را داشته باشد مانند قوز قرنیه.
• زخم شدن و یا نازک شدن قرنیه
• نزدیک بینی شدید
• دوربینی شدید
• انجام دادن یک سری جراحی های خاص مانند جراحی آب مروارید

تفاوت میان آستیگمات و ضعیفی چشم

آستیگمات و ضعیفی چشم هر دو باعث می شوند که فرد مشکلاتی در بینایی پیدا کند. با این وجود عواملی که خودشان باعث تشدید و افزایش بروز این موضوع می شوند دارای راه های تشخیص و درمان متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند. هم چنین ضعف بینایی از جمله معضلات و مشکلاتی است که بخاطر رعایت نکردن بعضی از استانداردهای مرتبط با سلامت چشم و با گذشت زمان به تدریج ظاهر می شود. از طرفی ممکن است که مشکل آستیگماتیسم به صورت مادر زادی در فرد وجود داشته باشد.

عوامل موثر در بزور آستیگمات

آستیگماتیسم در بعضی از افراد به صورت مادرزادی بروز می‌کند. با این حال علت این امر هنوز مشخص نیست؛ در سایر موارد دو بینی  می‌تواند در اثر آسیب دیدگی چشم، ابتلا به برخی بیماری ها یا انجام بعضی جراحی ها ايجاد شود.

در موارد نادر وضعیتی به نام کراتوکونوس قرنیه (keratoconus) در بروز آستیگماتیسم موثر است. قوز قرینه با نازکی بخشی از قرینه و مخروطی شدن کره چشم همراه است و موجب آستیگماتیسم می‌شود.

برای بهبود دید ناشی از وجود عارضه کراتوکونوس پزشک معمولا لنز تجویز می‌کند.

روش تشخیص دو بینی  

به طور معمول نشانه های Astigmatism به تدریج ظاهر می‌شوند، بنابراین توصیه میکنیم در صورت مشاهده تغییر در بینایی به پزشک مراجعه کرده و معاینه چشم انجام دهید. پزشک با استفاده از ابزارها و روش‌های گوناگونی وضوح بینایی شما را آزمایش میکند و در صورت مشاهده علائم آستیگماتیسم عینک تجویز می کند.

بینایی سنجی

بینایی سنجی برای ارزیابی قدرت دید بیمار و تعیین نمره چشم آستیگمات انجام می‌شود. برای این منظور پزشک از شما می‌خواهد حروف موجود بر روی تابلویی را بخوانید که در فاصله مشخص از شما قرار گرفته است.

استفاده از ابزار توپوگرافی قرنیه

عارضه نگاری یا توپوگرافی یک فناوری پیشرفته است که، ارزیابی دقیق ساختار قرنیه را امکان پذیر کرده و با ارائه یک نقشه رنگی به تشخیص آستیگمات، آب مروارید و قوز قرینه کمک می‌کند.

انواع دو بینی  یا آستیگمات

دو بینی  یا Astigmatism به دو دسته بزرگ طبقه بندی می شوند:

1. آستیگمات قرنیه: در اثر نامنظم بودن شکل قرینه ایجاد می‌شود.
2. آستیگمات عدسی: در اثر نامنظم بودن شکل عدسی چشم ایجاد می‌شود.

آیا چشم آستیگمات نیاز به عینک دارد؟

برای درمان Astigmatism معمولا استفاده از عینک یا لنز  توریک ( Torice) تجویز می‌شود. با این حال در صورت اندک بودن میزان آستیگماتیسم و عدم وجود عارضه بینایی دیگری ممکن است نیازی به استفاده از عینک و لنز نباشد.

در این مواقع فقط لازم است به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و به طور مداوم از وضعیت بینایی و تغییرات ساختاری چشم خود آگاهی بیابید.

جمع بندی

با توجه به آنچه گفته شد، آستیگمات یک عارضه قابل کنترل است که رسیدگی نکردن به آن پیامدهای ناخوشایندی به همراه دارد. توصیه می کنیم برای اطمینان از سلامت چشم و تشخیص به‌موقع اختلالات بینایی به طور منظم و سالیانه به فوق تخصص چشم پزشکی و مراجعه کنید.