رتینو بلاستوما چیست؟
by
رتینو بلاستوما در کودکی یعنی قبل از ۵ سالگی اتفاق می افتد. این نوع بیماری در شبکیه ی چشم، همان بافت حساس به نور در پشت چشم، رخ می دهد.
این سرطان اگر در سنین کودکی درمان نشود باعث ایجاد کوری می شود. این تومور بخش زیادی از چشم را می پوشاند، سلول ها از تومور اصلی روی شبکیه جدا شده و وارد دیگر اعضای بدن شوند، در نتیجه تومورهای بیشتر ایجاده می شود. این بیماری یک نوع سرطان بدخیم به شمار می آید.
علائم رتینو بلاستوما چیست؟
در کودکان مبتلا به این بیماری معمولا فقط یک چشم آن ها درگیر می شود. اما اغلب در هر سه الی چهار کودک یک نفر از آن ها سرطان در هر دو چشمشان ایجاد می شود. موارد زیر از علائم های بیماری رتینو بلاستوما است:
- سفیدی قابل مشاهده در مردمک چشم، این یکی از علامت های اصلی رتینو بلاستوما است.
- کوری و کم بینایی چشم
- آسیب چشم
- درد یا قرمزی در چشم
- عفونت در اطراف چشم
- اندازه یک چشم بزرگ تر از حد نرمال
- لوچی چشم
- تغییر در قسمت رنگی چشم و مردمک،
- و…..
هر گاه این موارد در چشم نمایان شد کودک دچار سرطان رتینو بلاستوما شده است.
معاینه چشم پزشکی
اگر کودک هر کدام از مشکلات بالا را داشته باشد باید خیلی زود توسط دکتر معاینه شود. دکتر ابتدا قطره ی مربوطه برای گشاد کردن مردمک چشم کودک را درون چشم وی ریخته و بعد از آن شبکیه کودک را معاینه می کند. بعد از آن از میکروسکوپ های مخصوص برای بررسی شبکیه و عصب بینایی استفاده می کنند. اکنون همه ی چشم پزشکان دارای وسایل پیشرفته و مجهز جهت معاینه و درمان مراجعه کنندگان دارند.
- تشخیص رادیولوژیک بیماری: توده به صورت یک گردی یا بیضی شکل با عروق وسیع نمایان می شود.
- ممکن است کودک زیر دست دکتر آرام نگیرد و پزشک مجبور به تجویز آرامبخش باشد.
- آزمایش ژنتیک: اگر یک خانواده درگیر رتینو بلاستوما باشد احتمال این که کودک متولد شده نیز به آن مبتلا باشد بسیار بالا است. این بیماری در ماه های هشتم و نهم بارداری در جنین قابل تشخیص است.
درمان رتینو بلاستوما در حالات زیر ممکن است :
- بیماری در یک یا دو چشم باشد
- تعداد و اندازه ی تومورها
- سن کودک مناسب درمان باشد.
- آیا تومور به کنار و اطراف چشم، مغز و بقیه ی قسمت های بدن راه پیدا کرده است.
- عدم وجود نوع دیگر سرطان ها
- تشخیص سرطان که تازه ایجاد شده است یا دوباره عود کرده.
- و….
درمان تومورهای کوچک
تومورهای کوچکتر نیاز به درمان موضعی چشم دارند. که به موارد زیر می توان اشاره کرد:
- لیزر درمانی
- کرایوتراپی یا انجماد درمانی
- ترموتراپی یاعملیات حرارتی
- و….
درمان تومورهای بزرگ
- عمل جراحی: زمانی که تومور داخل چشم بزرگ شده باشد و چشم عملا بینایی خود را از دست داده باشد چشم پزشکان به جراحی روی می آورند. در این حالت بنا به تشخیص پزشک چشم تخلیه شده و به جای آن چشم مصنوعی جای گذاری می شود.
- شیمی درمانی: در این روش از دارو استفاده می شود که در آن سلول های سرطانی از بین خواهند رفت. در نتیجه تومور سرطانی کوچک تر از حالت اول می شود.
- رادیوتراپی: اغلب تومورها با روش رادیوتراپی داخلی یعنی براکی تراپی درمان می شوند که صفحات رادیو اکتیو کوچک به طور مستقیم بر روی تومور بخیه می شوند. صفحات تا چند روز در جای خود می مانند و بعد از آن، آن ها را برمیدارند. رادیوتراپی برای تومور های بزرگ است که پزشک چشم برای کودکانی که با درمان های دیگر خوب نمی شوند این راه را به کار می برند.
عوارض های بعد از درمان رتینو بلاستومای چشم
- آب مروارید: بعد از این که رادیوتراپی یک چشم کامل انجام می شود ممکن است چشم دچار آب مروارید شود که بستگی به رادیوتراپی انجام شده دارد. اما با پیشرفت علم و فناوری، نوع جدیدی از رادیوتراپی ساخته شده که در آن آسیب به چشم و به وجود آمدن آب مروارید رخ نمی دهد.
- خشکی چشم : رادیو تراپی می تواند به مجاری آسیب وارد کند در نتیجه احتمال خشکی چشم بالا میرود. پس باید از قطرات چشم یا اشک مصنوعی استفاده کنیم تا از خشک شدن آن جلوگیری شود.
- عوارض جانبی طولانی مدت: امکان این که صورت کسی که رادیو تراپی کرده، دچار تغییر شود زیاد است. چون استخوان های ناحیه ای که رادیوتراپی روی آن انجام شده، امکان دارد رشد نکنند .
- مراقبت های بعد جراحی چشم: از مالیدن چشمی که جراحی کرده اید جلوگیری نمایید. بعد از جراحی باید سر بیمار بلندتر از بدن باشد تا فشار کمتری به محل جراحی شده وارد شود. بلند کردن وسایل سنگین اکیدا ممنوع می باشد. حالت تهوع و استفراغ باعث خون ریزی ناحیه ی عمل می شود در نتیجه باید به پزشک مراجعه نمایید، در صورت درد استفاده از سرم ها فقط با تجویز دکتر ممکن است. سر وقت از قطره و پماد استفاده کنید. تا وقتی پزشک مربوط به چشم اجازه نداده است باید از برداشتن پد روی چشم خودداری فرمایید و دیگر کار ها که باعث می شود چشمتان زود تر به بهبودی کامل برسد.
انجام غربالگری برای سرطان رتینو بلاستوما
وقتی در یک خانواده ای بوده اید که به رتینو بلاستوما مبتلا بوده اند یا خود شما هم به آن مبتلا هستید باید در حین بارداری زیر نطر متخصص باشید. چون کودک هم احتمال این که بیماری را از والد خود به ارث ببرد خیلی زیاد است. هدف از غربالگری این است که بتوانیم تومورها را در سریع ترین زمان ممکن شناسایی کنیم و درمان آن را شروع کنیم.
سخن پایانی
در این مقاله به یکی از مهم ترین بیماری های چشم کودکان اشاره کردیم که باعث شده بعضی از کودکان از این بیماری در رنج باشند. بهترین درمان و دوری کردن از آن مراجعه کردن به پزشک در اسرع وقت است تا سلامتی را برای کودکان خود به ارمغان بیاوریم.
