بلفاریت چشم چیست و چگونه درمان میشود؟ بلفاریت اصطلاح پزشکی برای توصیف پلک های آسیب دیده و متورم و یکی از شایع ترین اختلالات چشمی است. زمانی که بلفاریت یا التهاب لبه پلک ایجاد میشود ممکن است منجر به ایجاد پوسته هایی به شکل شوره سر بر روی پلک ها یا مژه ها شود. این عارضه سبب تحریک و سرخ شدن چشم ها میشود و میتواند ناخوشایند و آزاردهنده باشد. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره بلفاریت چشم بیان کنیم، با ما همراه باشید.
علل بلفاریت چشم
بلفاریت یک بیماری شایع است که پلک ها را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث التهاب و تحریک میشود. چندین علت برای بلفاریت وجود دارد، و درک این علل برای مدیریت و درمان موثر مهم است. یکی از دلایل اصلی بلفاریت وجود باکتری روی پلک است. علاوه بر این، شرایطی مانند درماتیت سبورئیک، روزاسه و آلرژی میتوانند در ایجاد بلفاریت نقش داشته باشند. یکی دیگر از علل بلفاریت، اختلال در عملکرد غدد میبومین است که مسئول تولید لایه روغنی لایه اشکی هستند. هنگامی که این غدد مسدود یا ناکارآمد میشوند، کیفیت لایه اشکی به خطر میافتد و منجر به خشکی و التهاب پلک ها میشود. عوامل محیطی نیز میتوانند در ایجاد بلفاریت نقش داشته باشند. قرار گرفتن در معرض آلاینده ها، آلرژن ها و محرک ها میتواند التهاب پلک ها را تشدید کند و منجر به ایجاد یا بدتر شدن بلفاریت شود. در برخی موارد، شرایط سیستمیک زمینه ای مانند بیماری های خودایمنی یا عدم تعادل هورمونی میتواند در ایجاد بلفاریت نقش داشته باشد. برای چشم پزشکان مهم است که این علل بالقوه زمینه ای را هنگام ارزیابی و مدیریت بیماران مبتلا به بلفاریت در نظر بگیرند.
انواع بیماری بلفاریت
بلفاریت یک بیماری شایع و مزمن است که پلک ها را درگیر میکند و با التهاب پلک ها مشخص میشود که میتواند باعث ناراحتی، قرمزی و سوزش شود. انواع مختلفی از بلفاریت وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و علل خاص خود را دارند. شناخت انواع مختلف بلفاریت میتواند به تشخیص و درمان این بیماری کمک کند. انواع بیماری بلفاریت عبارتند از:
بلفاریت قدامی
دیواره جلویی و خارجی پلکها که محل قرارگیری و اتصال مژه ها است درگیر این بیماری میشود از عوامل اصلی ابتلا به بلفاریت قدامی میتوان به عفونت های میکروبی و بسوره (پوسته پوسته شده)، باکتری ها (استافیلوکوک) نام برد.
بلفاریت خلفی
در بلفاریت خلفی قسمت داخلی پلک که بخش مرطوب و در تماس با چشم است درگیر میشود و بلفاریت خلفی به دلیل اختلال در عملکرد غدد چربی پلک (میبومین) ایجاد می شود غدد میبومین وظیفه ترشح چربی و مواد روغنی جهت نرم کردن چشم ها را به عهده دارند.بیماریهای پوستی مانند آکنه روزاسه و شوره سر نیز میتوانند از عوامل ابتلا شخص به بلفاریت باشند.
علائم بلفاریت چشم
بلفاریت ممکن است موجب قرمزی و خارش پلک شما شود. در این حالت پلک متورم و پوسته پوسته به نظر میرسد. با زیادتر شدن پوسته ها، سطح پلک تحریک شده و گاهی باعث میشود پلک ها به یکدیگر بچسبند. علائم دیگر بلفاریت چشم شامل موارد زیر میباشد:
قرمزی و تورم
یکی از شایع ترین علائم بلفاریت قرمزی و تورم پلک ها است. قرمزی و تورم میتواند با احساس سوزش در چشم ها همراه باشد. قرمزی و تورم ممکن است در امتداد لبههای پلک که مژهها در آن قرار دارند، بارزتر باشد.
پوسته پوسته شدن
بلفاریت میتواند منجر به تشکیل پوسته ها در امتداد حاشیه پلک شود. این پوسته ها ممکن است سفید یا زرد رنگ باشند و باعث چسبیدن پلک ها به هم بخصوص هنگام بیدار شدن در صبح شوند. وجود پوسته ها و فلس ها نشانه بلفاریت است.
خارش و سوزش
بیماران مبتلا به بلفاریت اغلب دچار خارش و سوزش چشم میشوند که میتواند به دلیل التهاب پلک ها و تجمع باکتری ها در حاشیه پلک باشد. خارش و سوزش ممکن است با استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی یا قرار گرفتن در معرض آلرژن های محیطی بدتر شود.
اشک ریزش
بلفاریت همچنین میتواند منجر به اشک ریزش زیاد یا آبریزش چشم شود که اغلب در نتیجه تحریک و التهاب پلک ها است که میتواند تولید اشک را به عنوان یک مکانیسم محفاظتی تحریک کند. بیماران ممکن است به ویژه در پاسخ به برخی فعالیت ها مانند خواندن یا استفاده از وسایل الکترونیکی متوجه افزایش اشک ریزش شوند.
حساسیت به نور
برخی از افراد مبتلا به بلفاریت ممکن است افزایش حساسیت به نور را تجربه کنند، وضعیتی که به عنوان فتوفوبیا شناخته میشود. این امر میتواند باعث ناراحتی آنها در محیطهای پرنور یا قرار گرفتن در معرض شرایط نوری سخت شود. فتوفوبیا یکی از علائم شایع بیماری های مختلف چشم از جمله بلفاریت است.
ریزش مژه
در موارد شدید بلفاریت، بیماران ممکن است دچار ریزش مژه شوند. ریزش مژه میتواند به دلیل التهاب مزمن و آسیب به فولیکول های مو در امتداد لبه پلک رخ دهد. ریزش مژه ها ممکن است برای بیماران ناراحت کننده باشد و بر اعتماد به نفس آنها تاثیر بگذارد.
تاری دید
در برخی موارد، بلفاریت میتواند منجر به تاری دید موقت شود. تاری دید میتواند زمانی اتفاق بیفتد که التهاب در امتداد حاشیه پلک، لایه اشکی و سطح قرنیه را تحت تاثیر قرار دهند. بیماران ممکن است متوجه نوساناتی در بینایی خود به خصوص پس از بیدار شدن از خواب یا پس از استفاده طولانی مدت از چشم شوند.
عوارض بلفاریت چیست؟
در برخی موراد ممکن است بلفاریت عوارضی داشته باشد که شامل موارد زیر میباشد:
گل مژه
گل مژه برآمدگی دردناک قرمز رنگی است که بر روی پلک به دلیل عفونت حاد غدد چربی پلک ها و ریشه مژه ها به وجود میآید. معمولاً گل مژه به شکل توده ای دردناک در لبه پلک ها و یا داخل آن ظاهر میشود و در اکثر مواقع گل مژه به سمت پوست پلک بیشتر نمایان میشود.
شالازیون
شالازیون در اکثر مواقع به شکل یک توده غیر عفونی بدون درد و سفت است. شالازیون وقتی به وجود می آید که غدد چربی کوچک روی لبه پلک ها مسدود شود. غدد چربی ممکن است عفونی شده و قرمزی و تورم پلک ها پدیدار شود.اگر شالازیون توأم با عفونت باشد آن قسمت ، قرمز رنگ و دردناک خواهد شد.
اختلالات اشکی (خشکی چشم یا اشک ریزش)
کم شدن چربی ترشح اشک و یا ترشحات غیر طبیعی بخش چربی اشک میتواند باعث اشک ریزش یا خشکی چشم شود. عدم وجود اشک کافی و طبیعی و سایر اختلالات اشکی احتمال بروز عفونت های قرنیه را افزایش میدهد. در برخی اوقات در اثر التهاب پلک ها یا برخورد مژه ها با قرنیه میتواند زخم های قرنیه و یا عفونت های آن را به دنبال داشته باشد.
درمان بلفاریت چگونه انجام میشود؟
درست است که بلفاریت درمان قطعی ندارد اما رعایت بهداشت پلک ها و شست و شو و تمیز نگه داشتن لبه پلک ها در هر دو تقسیم بندی بلفاریت نقش اساسی را دارد.اگر بلفاریت شدید و حاد باشد ممکن است چشم پزشک جهت درمان و کنترل بیماری از قطره های آنتی بیوتیک یا استروئیدی (کورتون) استفاده کنند. برای برطرف کردن شوره های سری از شامپوی ضد شوره استفاده کنند اما نکته حایز اهمیت این است که هرگز برای شستشوی پلک ها از این نوع شامپوها استفاده نکنید. به کمک کمپرس آب گرم پس از شستن پلک ها با آب و شامپو بچه میتوان برای جدا کردن ترشحات چسبنده به پلک ها بهره جست. بیماران مبتلا به بلفاریت خلفی بهتر است جهت برطرف شدن چربی جمع شده در غده پلکی، پلک های خود را ماساژ دهند.بیمارانی که به صورت همزمان مبتلا به بیماری آکنه روزاسه و بلفاریت هستند باید به صورت همزمان تحت درمان های مربوطه قرار گیرند.خانم هایی که مبتلا به بلفاریت هستند بهتر است آرایش نکنند یا کمتر آرایش کنند چرا که آرایش باعث دشوارتر شدن حفظ بهداشت پلک ها میشود. ممکن است مکمل های غذایی مانند اسیدهای چرب امگا برای کمک به غدد لبه پلک ها تجویز شود.استفاده از قطره های اشک مصنوعی به دلیل ایجاد خشکی چشم در اکثر بلفاریت ها مرسوم است.
نحوه انجام کمپرس گرم برای درمان بلفاریت
نحوه انجام کمپرس گرم برای درمان بلفاریت به صورت زیر میباشد:
- دست های خود را به دقت بشویید و پارچه تمیز آغشته شده به آب گرم را روی پلک های خود قرار دهید.
- چندین بار پارچه آغشته شده به آب گرم را بر روی پلک ها قرار دهید.
- چشم ها را ببندید و پلک بالایی را به صورت عمودی از بالا به پایین ماساژ دهید.
- پلکهای تحتانی را نیز به صورت عمودی از پایین به بالا ماساژ دهید.
- مراقب باشید که روی کره چشم فشار نیاورید.
نحوه تمیز کردن لبه پلک ها
در ادامه قصد داریم توضیحاتی در رابطه با تمیز کردن لبه پلک ها بیان کنیم. تمیز کردن لبه پلک ها به صورت زیر میباشد:
- دست های خود را به دقت بشویید.
- به کمک گوش پاک کن استریل لبه پلک ها را تمیز کنید.
- ترشحات و ذرات جدا شده از لبه پلک ها را به آرامی با پارچه یا گوش پاک کن بردارید.
- روی مژه ها و لبه پلک ها را به آرامی به صورت حرکات عمودی ماساژ دهید و سپس با آب سرد لبه پلک ها را شستشو دهید.
- حتی اگر چشم دیگرتان به بلفاریت مبتلا نیست آن را نیز تمیز کنید و این کار را نیز برای چشم دیگرتان انجام دهید.
- برای شستشوی چشم سالم حتماً از یک گوش پاک کن دیگر استفاده کنید.