راه های درمان بیماری انحراف چشم
by
بیماری انحراف چشم درواقع چیست؟ بیماری انحراف چشم یکی از بیماری های مهم شاخه پزشکی ست و تقریبا 3 درصد از اطفال و بزرگسالان در دنیا درگیر این بیماری هستند. انحراف چشم نام های دیگری مانند استرابیسم، لوچی، چپ چشمی دارد. در این بیماری در واقع عدم هماهنگی حرکت عضلات چشم یا عدم توانایی تمرکز میان دو چشم باعث می شود، چشم ها در جهات مختلف قرار بگیرند. در واقع دو چشم نمی توانند به طور همزمان به یک نقطه خیره شوند و اصولا این بیماری در افرادی که عضله چشم ضعیفی دارند یا بسیار دوربین هستند رخ می دهد. انحراف چشم ممکن است در چهار جهت رخ دهد.
اگر استرابیسم به سمت داخل باشد به آن در اصطلاح پزشکی ایزوتراپی و انحراف به سمت خارج را اگروزتراپی می گویند. همچنین اگر انحراف به سمت بالا باشد هایپروتراپی و پایین هیپوتراپی نامیده می شود. البته امکان رخ دادن ترکیبی از هر کدام از موارد نام برده شده باهم نیز وجود دارد. جالب است بدانید که چشم در حالت عادی توسط شش عضله فعال کنترل میشود که هر شش عضله با هم در یک راستا حرکت می کنند. در بیماران مبتلا به انحراف چشم، کنترل حرکت چشم توسط عضلات دچار مشکل شده و نمیتواند وضعیت طبیعی خود را حفظ کند.
انواع شایع استرابیسم
استرابیسم را میتوان از جهت چشم های چرخنده به چند قسمت تقسیم کرد:
- ازئوتراپی تطبیقی: این نوع بیماری که در آن چشم به سمت داخل منحرف میشود؛ بیشتر دارای زمینه ژنتیکی است. زمانی که بیمار برای نگاه کردن به سمتی تمرکز می کند به طور طبیعی چشم ها باید به آن سو متمرکز شوند، اما در این نوع چشم ها به سمت داخل می چرخند. از علائم شایع در ازئوتراپی میتوان به دوبینی، بستن یا پوشاندن یک چشم هنگام نگاه کردن به چیزی در نزدیکی و کج کردن یا چرخاندن سر اشاره کرد. این بیماری عمدتا با عینک درمان می شود اما امکان دارد بنا به تجویز پزشک نیاز به وصله چشم یا عمل جراحی یک یا دو چشم نیز باشد.
- اگزوتراپی متناوب: در این نوع بیماری، چشم به سمت خارج منحرف می شود. به این صورت که یک چشم به سمت مد نظر نگاه می کند و چشم دیگر به سمت دیگری منحرف می گردد. علائم اگزوتراپی متناوب ممکن است شامل دوبینی، سردرد، مشکل در خواندن، خستگی چشم و بستن یک چشم هنگام مشاهده اجسام دور یا در نور شدید باشد. نکته که باید ذکر شود این اسن که همه علائم به طور ثابت در تمامی افراد صدق نمی کند. برخی افراد بدون داشتن علائم و صرفا به صورت ظاهری متوجه این بیماری در خود می شوند. متاسفانه این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد و برای درمان آن می توان از چشم بند، عینک و تمرین های چشم به عنوان درمان های خانگی و یا جراحی بر روی یک یا هر دو چشم استفاده کرد.
انحراف چشم نوزادان و بزرگسالان
این انحراف با چرخش بیش از حد چشم نوزاد مشخص می شود که اصولا قبل از 6 ماهگی خود را نشان می دهد. معمولا چشمان نوزاد دوربینی زیادی ندارد و نمیتوان آن را با عینک درمان کرد. بنا به تجویز پزشک باید برای برقراری توازن بین دو چشم نوزادان عمل جراحی صورت گیرد. در بزرگسالی این بیماری می تواند علت های متفاوتی از جمله استرابیسم در کودکی، ضربه فیزیکی به سر یا سکته مغزی داشته باشد و برای درمان آن، از روش هایی مثل بستن یک چشم با چشم بند استفاده از عینک های منشوری و یا جراحی استفاده کرد.
علائم انحراف چشم
- خستگی زیاد
- سردرد درحین فعالیت زیاد
- دوبینی که با خستگی چشم ها تجدید میشود
- تاری دید
- احساس درعمیق در حین مطالعه و انجام کار های ظریف، درچشم
- عدم تشخیص عمق در بینایی
- حساسیت به نور
علل ایجاد انحراف چشم
در کودکان چشم سالم باید بتواند بر روی اجسام کوچک یا بزرگ متمرکز و در یک راستا قرار بگیرد. در نوزدان نیز در شش ماهگی باید بتوانند چشمان خود را در یک راستا متمرکز کنند. اغلب انحراف چشم در کودکان تا سن 3 سالگی خود را نشان می دهد. بروز ناگهانی این بیماری به ویژه با علامت دو بینی در یک کودک بالای 3 سال یا در بزرگسالان می تواند نشات گرفته از یک اختلال عصبی جدی باشد.
استرابیسم کاذب
استرابیسم کاذب زمانی رخ می دهد که شما در چشم نوزادان احساس انحراف میکنید ولی در واقع چشم نوزاد در یک راستا نگاه می کند. در اصطلاح به این حالت شبه استرابیسم می گویند که می تواند ناشی از پوست اضافی پوشاننده گوشه‌های داخلی چشم و یا پل بینی صاف باشد. عموما این مشکل بعد از رشد کودک به خودی خود حل می شود.
راه های تشخیص انحراف چشم یا استرابیسم
در بسیاری از مواقع میتوان با نگاه کردن به چشم های فرد مشکوک به این بیماری متوجه عدم توازن و تمرکز چشم های فرد شد که مردمک به سمت بالا ،پایین، داخل و خارج منحرف شده است. این نوع آشکار انحراف چشم را تروپیا میگویند. در کودکان نوع دیگری از انحراف چشم وجود دارد که پنهان است و عدم تشخیص درست و به موقع آن میتواند سبب آسیب های جدی تری در بزرگسالی شود. از دیگر روش های تشخیص بیماری انحراف چشم یا استرابیسم میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- سابقه بیماری هایی مانند سابقه بیماری خانوادگی ،مشکلات کلی سلامت، دارو های مورد استفاده و سایر علائم و بیماری ها
- بینایی
- انکسار
- تست هم ترازی و تست تمرکز چشم
- معاینه توسط چشم پزشک پس از پهن شدن مردمک های چشم برای تعیین سلامت ساختار چشم
راه های درمان انحراف چشم
در واقع با تمرین و دریافت عینک در خانه تا حدی می توان مشکل را برطرف کرد. عینک یا لنز تماسی، در بیماران با عیوب انکساری اصلاح نشده مانند دوبینی در افراد، استفاده میشود. با استفاده از لنزهای اصلاحی، چشم‌ها به تمرکز کمتری نیاز دارند و ممکن است مستقیم بمانند و با استفاده مداوم و تکرار و تمرین چشم ها به این تمرکز و در یک راستا بودن عادت میکنند. لنزهای منشوری، لنزهای ویژه‌ای است که با قابلیت خم کردن نور وارد شده به چشم میزان چرخش آن را کاهش میدهد. تمرینات چشمی، ممکن است بر روی برخی از انواع انحرافات چشم، به ویژه نارسایی همگرایی تاثیر بسزایی بگذارد. داروها، قطره یا پماد چشم، همچنین تزریق سم بوتولینوم نوع A میتواند عضله چشم بیش فعال را تضعیف کند و یک حالت متعادل در بین چشم ها ایجاد کند. بسته به وضعیت بیمار، ممکن است از این درمان‌ها همراه با جراحی استفاده شود. بستن چشم برای درمان تنبلی، اگر بیمار همزمان با انحراف چشم تنبلی را نیز داشته باشد می تواند باعث بهبود بینایی و کنترل ناهنجاری چشم را بهبود بخشد.
جراحی ماهیچه چشم، جراحی طول یا موقعیت ماهیچه‌های چشم را تغییر میدهد؛ به‌طوری که چشم‌ها به درستی تراز می‌شوند. بخیه های این عمل محلولی بوده و با بیهوشی عمومی انجام میشود.
