امروزه جراحی پیوند قرنیه به صورت رایج توسط چشم پزشکان انجام می شود . در میان تمامی جراحی های پیوند که در حال حاضر در دنیا انجام می شوند ( شامل قلب ، ریه ، کلیه و کبد ) پیوند قرنیه شایع ترین و موفقیت آمیز ترین نوع می باشد .
قرنیه چیست ؟
قرنیه پنجره شفاف جلوی چشم است که عنبیه و مردمک را می پوشاند . برای آنکه نور بتواند وارد چشم شود و به پرده شبکیه برسد ابتدا باید از قرنیه عبور کند .بنابراین شفاف بودن قرنیه اهمیت زیادی در بینایی دارد . همان طور که اگر از پشت یک شیشه کثیف به اشیاء نگاه کنیم ، آن ها را تار می بینیم ، اگر از پشت یک قرنیه کدر نیز به اشیاء نگاه کنیم ، آن ها را تار خواهیم دید .اگر قرنیه دچار صدمه شود ممکن است متورم یا زخمی شده و شفافیت آن از بین برود . زخم ، تورم یا شکل نامنظم آن می تواند باعث اعوجاج یا پراکندگی نور شده و در نهایت تابش خیره کننده نور یا تاری دید ایجاد شود .
پیوند قرنیه چیست ؟
پیوند قرنیه نوعی عمل جراحی است که طی آن ، قسمت آسیب دیده قرنیه بیمار برداشته شده و با یک قرنیه جدید و سالم جایگزین می گردد .
پیوند قرنیه معمولاً به یکی از دلایل زیر انجام می شود
- ایجاد دید بهتر در مواردی که کدورت قرنیه باعث تاری دید شده است .
- ترمیم سوراخ قرنیه برای حفاظت ساختمان های داخل کره چشم .
- درمان درد چشم در مواردی که به علت بیماری قرنیه ، درد شدید وجود دارد .
- ریشه کن کردن عفونت در مواردی که عفونت قرنیه با دارو درمان نمی شود .
- اصلاح بینایی در مواردی که با عینک یا لنز تماسی معمول ، دید رضایت بخشی حاصل نشود .
چه اختلالاتی ممکن است باعث نیاز به پیوند قرنیه شوند ؟
- ورم قرنیه به دنبال سایر جراحی های چشمی از قبیل جراحی آب مروارید .
- کراتوکونوس ( قوز قرنیه یا افزایش انحنای قرنیه )
- نقایص ارثی قرنیه از قبیل دیستروفی فوکس
- زخم شدن قرنیه به دنبال آلودگی با ویروس تب خال ( هرپس )
- ایجاد زخم به دنبال آسیب های قرنیه مانند سوختگی های شیمیایی
- پس زدن پیوند بعد از نخستین مرتبه پیوند قرنیه .
روش مختلف پیوند قرنیه کدام اند ؟
پیوند قرنیه به دو شکل انجام می شود :
پیوند قرنیه تمام ضخامت ( penetrating keratoplasty ) :
در این حالت تمام ضخامت قرنیه در منطقه آسیب دیده برداشته شده و با یک قرنیه سالم جایگزین می شود .
پیوند لایه ای قرنیه ( lamellar keratoplasty ) :
در این حالت فقط لایه های آسیب دیده قرنیه برداشته شده و با لایه مشابه از قرنیه سالم جایگزین می شوند .
مثلاً اگر لک قرنیه فقط لایه های سطحی آن را درگیر کرده باشد ، می توان این لایه های سطحی را برداشت و به جای آن لایه مناسبی از قرنیه فرد دهنده پیوند را قرار داد .
قرنیه پیوندی از کجا تهیه می شود ؟
قرنیه پیوندی ، پس از مرگ از چشم افرادی تهیه می شود که قبل از مرگ تمایل خود را برای اهدای قرنیه به دیگران ابراز داشته و یا خانواده آن ها با این وضوع موافقت نمایند .قرنیه های اهدا شده در بانک چشم به طور دقیق معاینه می شوند تا از سلامت آن ها اطمینان حاصل گردد . به علاوه ، تمام قرنیه های پیوندی از نظر بیماری هایی مثل ایدز ، هپاتیت بررسی می شوند تا این بیماری ها به فرد گیرنده پیوند سرایت نکند .سپس این قرنیه ها در بانک چشم نگهداری می شوند تا به فرد نیازمند داده شوند .
چه اتفاقی در مراحل مختلف پیوند قرنیه رخ می دهد ؟
قبل از جراحی پیوند قرنیه
برای انجام جراحی پیوند قرنیه ، معمولاً لازم است که بیمار از روز قبل بستری شود ، تا آزمایش ها و معاینات لازم انجام گیرد . معمولاً قبل از بستری شدن در بیمارستان ، برای رزرو قرنیه با بانک چشم هماهنگ به عمل می آید .
روز جراحی پیوند قرنیه
پیوند قرنیه معمولاً با بی هوشی کامل انجام می گیرد . البته اگر به علت بیماری های دیگر مثلاً مشکلات قلبی یا ریوی امکان بی هوشی کامل وجود نداشته باشد ، فرد به کمک دارو خواب آلود می گردد و چشم به صورت موضعی بی حس می شود . در این حالت بیمار دردی احساس نمی کند .
حین جراحی پیوند قرنیه
در هنگام عمل پیوند قرنیه تمام ضخامت ، پزشک جراح با استفاده از وسایل میکروسکوپی ، یک قطعه گرد از وسط قرنیه برمیدارد و به جای آن یک قطعه گرد متناسب از قرنیه سالم فرد دهنده را قرار می دهد آن را با بخیه های خیلی ظریف به چشم بیمار می دوزد .
برای انجام پیوند قرنیه لایه ای ، لایه آسیب دیده قرنیه بیمار با استفاده از چاقوهای خیلی ظریف یا چاقوهای خودکار ( میکروکراتوم ) برداشته می شود و به جای آن ، یک لایه متناسب از قرنیه سالم فرد دهنده پیوند قرار می گیرد و در صورت نیاز ، با بخیه های میکروسکوپی در جای خود محکم می شود .در مواردی از پیوند ها لایه ای قرنیه ، به خصوص وقتی پیوند در لایه های عمقی قرنیه انجام شود ، ممکن است اصلاً بخیه زده نشود .عمل جراحی یک تا دو ساعت طول می کشد بسته به شرایط ، گاهی علاوه بر پیوند قرنیه ، عمل جراحی آب مروارید یا آب سیاه نیز انجام می گیرد . در نهایت پس از خاتمه عمل ، چشم پانسمان می شود .
بعد از جراحی پیوند قرنیه
معمولاً پس از پایان عمل ، وقتی فرد به هوش می آید احساس درد و ناراحتی می کند که این نوع موضوع طبیعی است و نباید باعث نگرانی شود .روز بعد از عمل ، پانسمان چشم باز شده و چشم معاینه می شود . در روز اول پس از عمل ، دید تار است . تاری دید به تدریج و به آهستگی بهبود می یابد ، پس نباید در روزها و هفته های اول پس از عمل ، توقع دید خوب داشته باشید.
درد ، حساسیت و اشک ریزش چشم معمولاً پس از 3 تا 4 روز بهبود می یابد . معمولاً روز پس از عمل ، فرد از بیمارستان مرخص می شود ، اما به مدت 3 تا 4 هفته لازم است هر چند روز یک بار توسط پزشک معاینه گردد .
و درمان تمام بیماری های چشم در کلینیک هما ، مشاوره های قبل و بعد از عمل ، پاسخ گویی سریع و به موقع به سئوالات بیماران ، معاینات و ویزیتهای پس از عمل در محیطی آرام و مدرن برای کلیه بیماران داخلی و خارجی فراهم شده است. معیار اعتبار ما ، رضایتمندی شماست و آرامش شما پس از درمان ، سرمایه و افتخار ماست.
و